Mensen die 27 jaar of ouder zijn en bijstand willen aanvragen bij hun gemeente, kunnen in twaalf gemeenten onvoldoende snel een aanvraag doen. Deze gemeenten hanteren een zogenoemde zoektermijn van twee tot vier weken. Dit blijkt uit onderzoek van de Nationale ombudsman, Reinier van Zutphen. Van Zutphen: 'Volgens de wet mag dit niet en financieel kwetsbare mensen worden zo in een nog moeilijkere positie gebracht. Wie geen geld voor zichzelf of zijn gezin kan verdienen, moet snel aanspraak kunnen maken op de bijstand.' De Nationale ombudsman doet daarom de aanbeveling per direct de wet rondom de zoektermijn en de verstrekking van een voorschot na te leven.
Volgens de Participatiewet geldt voor mensen van 27 jaar of ouder geen zoektermijn bij het aanvragen van de bijstand. Het overgrote deel van de 278 gemeenten voor wie de Nationale ombudsman de gemeentelijke ombudsman is, hanteert die termijn dan ook niet. Toch hanteren twaalf gemeenten een zoektermijn. Dat zijn Alblasserdam, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht, Dordrecht, Barneveld, Deventer, Sittard-Geleen, Beek, Apeldoorn en Epe. Ook is er een groep gemeenten die allerlei voorwaarden stelt voordat mensen bijstand kunnen aanvragen, bijvoorbeeld het bijwonen van diverse bijeenkomsten. De ombudsman dringt er ook bij hen op aan dat zij het aanvragen van een bijstandsuitkering in overeenstemming met de wet brengen.